Özet
Rusya Federasyonu’nun (RF), Arktik politikası ve stratejisi kronolojik olarak dört aşamada ortaya çıkmıştır. İlk aşama, Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan koşullar çerçevesinde hayata geçmiştir. RF, bu dönemde Arktik politikasını bölgesel ve uluslararası işbirliği mekanizmaları aracılığıyla inşa etmeye çalışmıştır. İkinci aşama, 2000’li yıllardan başlayan ve RF’nin Arktik bölgesine yönelik politikalarının koordinasyon sürecini kapsamaktadır. Bu aşamada RF, Arktik bölgesindeki sosyo-ekonomik çıkarlarını bir ulusal güvenlik konusu haline getirmiştir. Üçüncü aşama, RF’nin Kırım’ı ilhakı sonrası ortaya çıkan jeopolitik dönüşümle kendini göstermeye başlamıştır. RF bu süreçte Batı ile yaşadığı sorunlar nedeniyle, dış politikasında Doğu yarımküresini önceleyen bir yaklaşımı benimsemeye başlamıştır. Bu dönemde RF’nin Arktik stratejisinin olgunlaştığını ve böylece tamamlayıcılık ve süreklilik ihtiva etmeye başladığını söylemek mümkündür. Dördüncü aşama, 2020 sonrası meydana çıkan yeni uluslararası koşullara bağlı olarak gelişmiştir. Bu süreçte RF, Arktik bölgesindeki jeoekonomik ve jeostratejik çıkarlarını pekiştirmiştir. Çin ile özellikle ulaşım ve enerji alanlarında yeni işbirliği mekanizmaları oluşturulmuştur. Kutup İpek Yolu gibi girişimler, söz konusu mekanizmaların jeoekonomik ve jeostratejik kapsamını ortaya koymaktadır. Makalede, RF’nin Arktik stratejisi söz konusu kronolojik süreç dikkate alınarak irdelenmektedir. RF’nin Arktik stratejisinin hangi ölçüler ve öncelikler çerçevesinde ortaya çıktığı sorunsalı, makalenin temel kurgusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda RF’nin Arktik stratejisinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayan dönemsel koşulların önemi vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Arktik, Rusya Federasyonu, Çin, Kutup İpek Yolu, Jeoekonomi, Jeostrateji
Bu makale 2 kez okundu