Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Demokrat Parti’nin kapatılmasının ardından, onun mirasını devralan, liberal ekonomi ve serbest piyasa ilkelerini savunan ve diğer sağ partileri marjinalleştirerek ülkenin ana merkez sağ partisi durumuna gelen Adalet Partisi’nin (AP) zaman içinde değişen Avrupa Ekonomik Topluluğu’na yönelik yaklaşımını ortaya koymaktır. Bu kapsamda, Türk siyasal hayatının temel aktörlerinden biri olan ve yaklaşık olarak 20 yıl süren siyasi ömrü boyunca Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğu’na üye olmasını savunan partinin AET’ye yönelik politikaları iki farklı dönemde incelenmektedir. Partinin kuruluşundan 1971 Askeri müdahaleye kadar olan dönem birinci dönemi oluştururken, ikinci dönem 1971’den 1980 yılındaki Adalet Partisi’nin kapatılmasına da neden olan askeri müdahaleye kadar olan dönemi kapsamaktadır. Birinci dönemde, Adalet Partisi, AET ile ilişkilere programlarında, seçim bildirgelerinde ve söylemlerinde geniş yer vermiş, AET ile ilişkilerin geliştirilmesi için büyük çaba harcamıştır. 1965 yılında iktidara gelmesiyle birlikte AET ile ilişkileri geliştirmek ve hazırlık döneminden geçiş dönemine geçişi düzenleyen Katma Protokol’ü hayata geçirmek için ciddi çabalar harcamıştır. İkinci dönemde ise Adalet Partisi, ülkede artan ekonomik, siyasal istikrarsızlığın da etkisiyle dışa açık ve rekabete dayalı bir ekonomi ilkesini savunmak yerine ithal ikameci ve sanayiyi korumaya öncelik veren bir anlayış benimsemeye başlamıştır. AP, bu dönemde tek başına iktidar olamamış, AET ile ilişkilere karşı çıkan partilerle koalisyon hükümetleri kurmak zorunda kalmış ve AET ile ilişkileri ihmal etmiştir
Anahtar Kelimeler: Adalet Partisi, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET), Türkiye- AB ilişkileri, Türk Siyasi Hayatı, Türk Merkez Sağ ve Sol Siyasi Partiler
Bu makale 3 kez okundu