KKTC’de Ekonomik Büyüme ve Sektörel Gelişimin Büyümeye Etkileri

KKTC’de Ekonomik Büyüme ve Sektörel Gelişimin Büyümeye Etkileri

Demet BETON KALMAZ , Nuru GİRİTLİ

Özet

Bu çalışmanın amacı KKTC ekonomisindeki büyüme ile sektörel büyüme arasındaki ilişkiyi incelemek ve elde edilen bulgulardan yararlanarak istikrarlı bir büyümenin gerçekleşebilmesi için öneriler üretmektir. Çalışmada kullanılan veriler KKTC Devlet Planlama Örgütünden (DPÖ) elde edilmiş olmakta ve 1977-2016 yıllarını kapsamaktadır. Veriler 1977 yılı baz alınarak TL cinsinden ölçülmüştür. Serilerin durağanlık düzeyinin tespit edilmesi için Phillips-Perron (PP), Augmented Dickey Fuller (ADF), Kwiatkowski-Phillips-Schmidt-Shin (KPSS) birim kök ve Zivot-Andrews yapısal kırılma birim kök testi kullanılmış, bulgular bağımlı değişkenimiz olan GSYİH serisinin birinci farkının durağan, yani I(1) olduğunu, işaret ederken, bağımsız değişkenlerin farklı seviyelerde durağan oldukaları tespit edilmiştir. Bu nedenle uzun ve kısa dönem ilişkileri ortaya koymak için seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi ARDL sınır testi yaklaşımıyla araştırılmıştır. Değişkenler arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkilerinin tespitinin ardından Granger nedensellik testi kullanılarak seriler arasındaki ilişkinin yönünün analizi yapılmış, GSYİH, tarım sektörü, inşaat sektörü ve imalat sektörü gelirlerinden, hizmetler sektörü gelirlerine doğru tek yönlü Granger nedensellik tespit edilmiştir. Modelin iyiliği ve uyumunun test edilmesi için otokorelasyon, normallik, değişen varyans ve yapısal istikrar testleri yapılmış, seçilen dönem içerisinde hesaplanan katsayıların istikrarlı olup olmadığını görmek için ise CUSUM ve CUSUMSQ testleri kullanılmıştır. Sonuçlar modelin güvenirliliği ve parametrelerin seçilen dönem için istikrarlı olduğunu desteklemiştir. Elde etmiş olduğumuz sonuçlar uzun vadede sanayi sektörünün ekonomik büyüme arkasındaki en etkin sektör olduğunu ortaya koymuştur. KKTC’de öne çıkan hizmet sektörünün yanı sıra sanayi ve inşaat sektörlerinin geliştirilmesi ve yerli istihdam sağlanması ile sürdürülebilir bir ekonomik büyüme elde edilebilir. Ekonomik büyüme politikaları uzun vadede kalıcı etki yaratacak şekilde planlanmalıdır ve özellikle sanayi sektörünün geliştirilmesine öncelik tanınmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Ekonomik Büyüme, KKTC, Eşbütünleşme, Sınır Testi, ARDL Modeli

Bu makale 2620 kez okundu

Tam Metin:

LİSANS

Gazi Akademik Bakış Dergisi’nin içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ISSN: 1307-9778 E-ISSN: 1309-5137

 

Powered By SOL INVICTUS