Özet
Osmanlı Devleti, XIX. yüzyılın başından itibaren coğrafi daralma, nüfus hareketliliği (göç) ve iskân gibi sebeplerle ülkenin ihtiyaç duyduğu bölgeler hakkında raporlar hazırlatmış ve bu raporlar doğrultusunda yeni politikalar uygulamıştır. Stratejik konumu ve Müslüman nüfusun yoğun yaşadığı bir yer olması dolayısıyla, Dobruca da bu politikaların uygulandığı coğrafyalardan birisi olmuştur. Dobruca hakkında değişik dönemlerde birçok rapor hazırlanırken, I. Dünya Savaşı zamanında bu raporların sayısı daha da artmıştır. Tıpkı Romanya ya da Bulgaristan gibi, Osmanlı Devleti de Dobruca ile ilgili tasarrufta bulunabilmek için çalışmalar yaparken, 1918’de bu çalışmaların yoğunlaştığı görülmüştür. Bu çalışmalardan birisi de Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Kütüphanesi’nde bulunan ve matbaa-i askeriye tarafından 1334 (1918)’te basılan “Dobruca Kıt’asının Ahvâl-i İdariyye ve İçtimaiyyesi” adlı rapordur. Raporda, bir yandan Romenlerin Müslüman nüfusu göçe zorlaması, diğer yandan Bulgarların Dobruca’ya yerleşme arzusu anlatılırken, verilen nüfus istatistikleri dikkat çekmektedir. Savaş sırasında Dobruca’nın önemli bir cephe haline gelmesi, Müttefik devletler tarafından işgali, farklı idari teşkilatların kurulması da raporda anlatılan önemli bilgilerdendir. Raporun hazırlanmasındaki en önemli neden ise Dobruca’nın yeniden Osmanlı Devleti’ne bırakılması ihtimaline karşı, burada oluşturulacak idari teşkilatlanmanın ne şekilde olacağının belirlenmesidir.
Anahtar Kelimeler: I. Dünya Savaşı, Balkanlar, Osmanlı Devleti, Romanya, Bulgaristan, Dobruca
Bu makale 3137 kez okundu