Özet
Çanakkale Savaşları Türkiye’de ve dış dünyada bugün de üzerinde sıklıkla bahsedilen bir konudur. Çanakkale denilince bütün olumsuz şartlara rağmen Türk askerinin yazdığı zafer destanı ve bu zaferin şahsında sembolize edildiği Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal akla gelmektedir. Pek az bilinmekle birlikte, Çanakkale Savaşları’nın komutasının Alman Generali Liman von Sanders’te olduğunu ve onun komuta heyetinde birçok Alman subayın da yer aldığını hatırlamak gerekir. Türk askeri ile kıyaslanamayacak kadar az sayıda da olsa Çanakkale Savaşları’nda Türklerle aynı safta Alman askerleri de çarpışmış ve hayatlarını kaybetmiştir. O döneme ait bilgi ve belgelere bakıldığında, Alman kamuoyunun bu konudan pek haberdar olmadığını ya da bu konuya ilgi göstermediğini söylemek çok da yanlış olmayacaktır. Ayrıca, bu savaşta görev yapan birçok Alman subayının yazmış olduğu hatıralarda önemli bilgiler ve değerlendirmeler kayıtlıdır ancak, bu durum da sadece konuyla ilgili çalışmalar yapan çok az sayıda Alman tarihçi tarafından bilinmektedir.
Bu çalışmanın odak noktasını Alman subayı Carl Mühlmann’ın Çanakkale Savaşı adlı eseri ile ilgili Liman Sanders’in üç farklı tarihte yazmış olduğu Alman Arşivi’nden elde edilen mektupları oluşturmaktadır. Sanders söz konusu mektuplarında Çanakkale Savaşları ile ilgili dikkat çekici iddialarda bulunmaktadır. Bunlar, Enver Paşa’nın Gelibolu’da bir ordu konuşlandırılmasına karşı çıkarak Osmanlı İmparatorluğu’nun kaderini riske ettiği; Sanders’in sadece emirlerini yerine getiren Mustafa Kemal’in savaştaki başarıyı tek başına sahiplenip abarttığı; Anafartalar bölgesine tüm topların, topçuların yerleştirilmesinin, idaresinin tamamen bir Alman işi olduğu ve Çanakkale Savaşları’nda emir komutanın ‘sadece Almanlarda’ olduğu iddialarıdır.
Çalışmamızda, bu bağlamda, Çanakkale Savaşları’nda çarpışan başta Sanders, Mühlmann ve Heuck olmak üzere Alman subaylarının eserleri, Liman von Sanders’in mektuplarında ileri sürdüğü iddialar açısından ele alınıp değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çanakkale Savaşları; Mustafa Kemal; Liman von Sanders; Carl Mühlmann; Alman Subayları
Bu makale 9400 kez okundu