Özet
Mustafa Kemal Atatürk tarafından yön verilen Türkiye’nin Ortadoğu politikası 1937 yılında kurulan Sadabad Paktıyla zirvesine ulaşmıştır. Daha sonra Türkiye’nin Ortadoğu’da takip etmiş olduğu aktif dış politikası Cumhurbaşkanı İnönü döneminde rafa kaldırılmıştır. İnönü dönemin kojektürü gereği ve de Arap ve Yahudiler arasında bir denge siyaseti takip edebilmek için bölge siyasetlerinden mümkün olduğunca uzak kalmayı tercih etmiştir. Ancak Demokrat Parti’nin 1950 yılında iktidara gelmesiyle bu durum değişmiş ve Başbakan Menderes Ortadoğu’da aktif bir politika takip etmeye başlamıştır. Menderes’in nihai amacı Türkiye’nin liderliğinde bir Arap NATO’su oluşturmaktı. Bunu için de iki temel sebebi vardı. Birinci sebep Sadabad Paktı’nı aktif hale getirmek ve Türkiye’nin politik güç ve nüfuzunu arttırmak. İkinci sebep ise Batı’dan özellikle de ABD’den güvenlik takviyesi ve ekonomik yardım almaktı. Çünkü Demokrat Parti yöneticileri Türkiye’nin, komünizmin yayılmasını önlemeye yönelik olarak Ortadoğu’da siyasi olarak etkili olması halinde bu hedeflerin gerçekleşeceğini düşünmüşlerdi.Ancak bu hedef Türk ve Arap devletlerin siyasi ve stratejik amaçlarının faklı olması yüzünden gerçekleşmedi. Bu makale arşiv belgelerine dayalı olarak hazırlanmış olup metinde mevcut ikinci el kaynaklardan da istifade edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Mustafa Kemal Atatürk, Adnan Menderes, Demokrat Parti, ABD, Türkiye, İngiltere, Irak, Mısır, Ortadoğu, Bağdat Paktı
Bu makale 10964 kez okundu