Ortadoğu’da Güç Dengesi Sisteminden Vekalet Savaşı Dengesine Bölgesel Hegemonya Arayışları: İran-Suudi Rekabetinde Dengeleyici Güç Olarak Türkiye

Ortadoğu’da Güç Dengesi Sisteminden Vekalet Savaşı Dengesine Bölgesel Hegemonya Arayışları: İran-Suudi Rekabetinde Dengeleyici Güç Olarak Türkiye

Muharrem EKŞİ

Özet

Bu araştırmada Ortadoğu’daki İran-Suudi rekabeti, değişen güç dengeleri bağlamında incelenmiştir. Makalenin temel araştırma sorusu, İran-Suudi rekabetinin dinamikleri nelerdir ve iki ülke arasındaki rekabette Türkiye’nin rolü ne olabilir olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda üç temel argüman geliştirilmiştir: Birincisi, ABD’nin 2003 yılında Irak işgali ve ‘Arap Baharı’ sürecinin bölgesel dengeleri bozduğu ve iki ülke arasında bölgesel hegemon olma rekabetine yol açtığı tezi geliştirilmiştir. İkincisi, İran, Arap Baharı sürecini bölgesel hegemon güç olmak için bir fırsat olarak kullanmak istemiştir. Öte yandan ABD’nin bölgeden çekilmesiyle Ortadoğu’yu müttefikleri İsrail ve Suudi Arabistan’a bırakma politikası, Kral Salman’ı bölgesel liderlik politikasına yöneltmiştir. Bu çerçevede araştırmada Ortadoğu’nun iki tarihsel rakip gücü olan İran ve Suudi Arabistan arasında Ortadoğu’nun yeni bölgesel hegemonu olma rekabetinin başladığı argümanı ileri sürülmüştür. Üçüncüsü, iki ülke arasındaki rekabetin ağırlıklı olarak vekalet savaşı biçiminde yürütüldüğü, ancak her iki ülkenin de birbirlerine üstünlük sağlayamaması, bölgede güç dengesi rekabetinin aynı zamanda vekalet savaşı dengesine dönüştüğü argümanı ileri sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Suudi Arabistan, İran, Türkiye, Vekalet Savaşı, Güç dengesi, Hegemonya

Bu makale 3431 kez okundu

Tam Metin:

LİSANS

Gazi Akademik Bakış Dergisi’nin içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ISSN: 1307-9778 E-ISSN: 1309-5137

 

Powered By SOL INVICTUS