Özet
Şehirlerde ilk hapishane 1555 yılında kurulmuş ve Avrupa kıtasında hızlı bir şekilde yaygınlaşmıştır. Öncelikle Avrupa’da ve 1773 yılında ise Amerika’da kurulan hapishaneler, özgürlüğü sınırlandırmanın yeni biçimlerini geliştirmişlerdir. Modern hapishaneler kurulmadan önce, Osmanlı Devleti hafif ve orta derecedeki suçlar için “para” cezası uygularken ağır suçlarda “kürek” ve “kalebentlik” cezası uygulamıştır. Osmanlı döneminde uygulanan diğer bir ceza şekli ise “pranga” olmuştur. Osmanlı Arşiv Belgelerinde “demire vurma” olarak adlandırılan bu cezanın, Osmanlının son döneminde de uygulandığı görülmüştür. Araştırmada, genel itibarıyla Osmanlı Devleti’nin batılılaşma sürecinde yer alan uygulamalarından birisi olan hapishane kurumu hakkında bilgi verilmektedir. Karesi Hapishanesi örnekleminde hapishanelerde yaşanan firar, rüşvet ve yolsuzluk gibi olaylar arşiv belgeleri ışığında aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti; Hapishane; Karesi; Balıkesir; Ceza
Bu makale 3409 kez okundu