Özet
Birinci Dünya Savaşı’nın yüzüncü yıldönümüne yaklaştığımız bu günlerde, savaşın ertesinde oluşturulan kurumlara dair retrospektif bir değerlendirme yapmak için zamanlama uygundur. Uluslararası kamuoyunda barışı ve işbirliğini güçlendirecek bir küresel düzeni oluşturma çabaları (İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla nihayetinde başarısız da olsa) günümüz siyaseti için önemli dersler içermektedir. Bu çalışma, ABD’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki rolüne, Versay anlaşmasının imzalanması sürecindeki diplomatik görüşmelere ve ABD Başkanı Woodrow Wilson’un ünlü idealizmine eleştirel bir şekilde yaklaşacaktır. Çalışma Birinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’da nasıl başladığına dair tarihsel bir açıklamayla başlayarak, ABD’nin 1917’de savaşa girişini bir bağlama oturtacaktır. Woodrow Wilson esasen Amerika’nın tarafsızlığı yönünde çaba gösterdiği ve ABD kamuoyu Birinci Dünya Savaşı’na kadar izolasyonizmi desteklediği için, Wilson’un başkanlığı ABD dış politikasında müdahaleciliğe ve Soğuk Savaş sonrası dönemdeki dünya jandarmalığına gidiş anlamında tarihi bir kırılma dönemidir. Savaşın ve Amerika’nın rolünü değerlendirmek Woodrow Wilson’ın kendi ülkesinde karşılaştığı asimetrik tepkiyi anlamaya yardımcı olacaktır. ABD’de Wilson’ın dış politika karnesi Meksika’ya yapılan müdahale, Avrupa’daki savaşa ilk başta mesafeli kalma çabası ve savaştan sonra barışı tesis etme yönündeki nafile çabalarıyla hatırlanmaktadır. Wilson ABD’nin savaşa katılması için ünlü “dünyayı demokrasi için daha güvenli kılmak” çağrısıyla iç politikada destek toplamıştır. O dönemde, dış politika yapımında bu tür açıkça idealist bir retorik kullanmak yeni bir hamleydi, bugün ise çok daha normalleşmiş durumdadır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Wilson’ın Kongre ile mücadelesi ve ABD’nin Milletler Cemiyeti’ne girmemesi yakın zamanlardaki ABD yönetimleriyle Kongre arasındaki çatışmaları hatırlatmakta ve bu durum muhtemelen İkinci Dünya Savaşı’nın çıkışına da katkıda bulunmuştur. Çatışmalı bir dış politika ortamında ABD kamuoyu bir kez daha izolasyonizme yöneldikçe, Birinci Dünya Savaşı ve etrafında kurulan söylemlerin eleştirel bir değerlendirmesi günümüzün uluslararası düzeni açısından da dikkat çekici sorular ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: Birinci Dünya Savaşı; Milletler Cemiyeti; ABD Dış Politikası; Woodrow Wilson
Bu makale 3598 kez okundu